Tài liệu sửa chữa một số bệnh thường gặp của tủ lạnh, ở đây sẽ liệt kê đầy đủ các chứng bệnh thường gặp cũng như nguyên nhân và cách sửa chữa hoặc khắc phục tạm thời.
Tài liệu này được tổng hợp từ nhiều nguồn và mang tích chất thao khảo cho người có chuyên môn về kỹ thuật điện lạnh.
1.Một số bệnh của tủ lạnh
1.1 Những dấu hiệu hoạt động của tủ lạnh
- Để rơle nhiệt độ ở vị trí trị số nhỏ sau một thời gian tủ phải dừng, khi nhiệt độ tủ tăng tủ hoạt động trở lại.
- Khi mới dừng tủ và hoạt động lại ngay thì rơle bảo vệ ngắt nếu máy nén không hoạt động được.
- Khi tủ hoạt động dàn nóng nóng đều, dàn lạnh bám tuyết đều và trên đương hút có đọng sương.
- Tủ chạy âm chỉ nghe tiếng nhẹ của hộp rơle sau khi cắm điện từ 0,5 1s
- Đương ống nén phải nóng dần và mức độ nóng giảm dần cho tới phin lọc chỉ còng hơi ấm.
- Mở cửa tủ nghe rõ tiếng gas phun vào dàn lạnh
2 Những hư hỏng thương gặp nguyên nhân và cách khắc phục
2.1 Những hư hỏng khi máy nén (block) vẫn hoạt động
1. Độ lạnh kém
Nguyên nhân:
- Do nạp gas quá nhiều
- Do dàn lạnh bám tuyết nhiều
- Do hỏng bên trong block
- Do hỏng thermic
- Do vỏ tủ không kín
- Thiếu gas
- Do tắc ẩm
- Do tắc bẩn một phần tại phin lọc
- Do thermostat hoạt động không chính xác
Tủ lạnh thiếu gas
1. Biểu hiện
- Thời gian làm lạnh kéo dài (máy nén làm việc liên tục không nghỉ)
- Dàn nóng chỉ hơi nóng
- Dàn lạnh bám tuyết không đều hoặc không có tuyết bám.
- Đương ống hút về máy nén không có đọng sương hoặc không mát.
- Nếu đo dòng làm việc của tủ thì thấy nhỏ hơn dòng định mức
- Có thể dùng que diêm để nhận biết thiếu gas bằng cách đốt que diêm.
Đốt que diêm và hơ vào cuối dàn nóng (lúc hệ thống đang hoạt động) nếu đoạn ống được hơ nóng không thể sê tay vào được thì kết luận tủ thiếu gas (không dùng bật lửa). Nếu tủ đủ gas khi hơ nóng môi chất sẽ bay hơi và làm mất đoạn bị đốt nóng vì vậy có thể sê vào được đoạn hơ nóng.
2. Nguyên nhân:
Do hệ thống bị rò rỉ gas ở trên dàn nóng hoặc dàn lạnh, trên đương ống.
3. Khắc phục
Khi tủ lạnh thiếu gas chắc chắn tủ bị rò rỉ tại một vị trí nào đó trên hệ thống lạnh. Vì vậy muốn khắc phục cần tìm và khắc phục chỗ rò rỉ.
Cách 1: Dùng bọt xà phòng
Cho block hoạt động sau đó bôi xà phòng lên đương ống, dàn nóng và dàn lạnh ở đều có bọt xà phòng nổi lên ở đó bị thủng. (thương ở dàn lạnh)
Cách 2: Tìm vết dầu loang
Lau sạch hệ thống cho block hoạt động và quan sát trên đương ống và các dàn trao đổi nhiệt. ở đâu có vết dầu ở đó có lỗ thủng.
Với những lỗ thủng ở trên đương ống và dàn nóng thí khắc phục bằng phương pháp hàn.
Với những lỗ thủng trên dàn lạnh, đoạn ống nhôm thì khắc phục bằng phương pháp hàn nhôm hoặc dùng keo êpụxi dán kín lỗ thủng.
Tủ lạnh bị tắc ẩm
1. Biểu hiện
- Tủ lạnh kém lạnh
- Ban đầu có gió lạnh thổi ra sau vài phút gió lạnh có nhiệt độ tăng dần.
- Dàn nóng nóng dữ dội
- Máy nén làm việc sau một thời gian thermic tác động ngắt máy nén. Máy nén ngõng hoạt động lớp đá trong ống mao lại tan ra và thermic lại đồng điện trở lại cho block.
2. Nguyên nhân
- Do trong hệ thống lạnh còn chứa hơi nước, do quá trình hút chân không không tốt nên trong hệ thống còn không khí. Khi hệ thống hoạt động lượng hơi nước này đi qua ống mao (tại đây có nhiệt độ thấp) nên hơi nước sẽ ngưng lại và đồng băng làm tắc ống mao.
- Có hiện tượng đọng sương bên ngoài tại ống mao nơi bị tắc.
3. Khắc phục
Khi hệ thống lạnh có chứa hơi nước bên trong cần xả hết gas trong hệ thống ra ngoài, thay phin lọc mới và thực hiện nạp lại gas (quá trình nạp gas mục ).
Tắc bẩn một phần tại phin lọc.
1. Biểu hiện
- Tại phin lọc có đọng sương
- Tủ kém lạnh, máy nén chạy liên tục không ngắt.
2. Nguyên nhân
Do trong hệ thống lạnh có chứa các bôi bẩn hoặc do quá trình gia công ống không làm sạch ống hoặc cưa ống.
3. Khắc phục
Khi hệ thống lạnh bị tắc bẩn cần xả hết gas, thay thế phin lọc mới.
Thermostat hoạt động không chính xác.
1. Biểu hiện
- Tủ làm việc không theo quy luật
- Khi đặt nhiệt độ tủ ở chế độ thấp nhất nhưng sau một khoảng thời gian ngắn máy nén vẫn bị thermostat ngắt điện.
2. Nguyên nhân
Do tiếp điểm tiếp xúc không tốt hoặc do hộp xếp bị dãn , lò xo yếu…
3. Khắc phục
Kiểm tra thermostat bằng cách: Cho tủ lạnh hoạt động, vặn thermostat về chế độ nhiệt độ thấp nhất. Nếu sau một khoảng 15 phút) máy nén ngõng làm việc trong khi tủ lạnhvẫn chưa thời gian ngắn (10 đủ lạnh thì khẳng định thermostat bị hỏng. Đối với trương hợp này tốt nhất là thay thế một thermostat mới (không nên chỉnh sửa thermostat bởi vì khi đó nó không hoạt động chính xác nữa).
Do dàn lạnh bám tuyết nhiều
Khi dàn lạnh bị bám tuyết nhiều sẽ cản trở sự trao đổi nhiệt giữa dàn lạnh và không khí qua dàn lạnh làm cho tủ bị kém lạnh.
1. Biểu hiện
- Gió lạnh do quạt thổi ra không lạnh lắm
- Máy nén làm việc liên tục không ngắt
- Đo dòng làm việc thì thấy nhỏ hơn dòng định mức
- Có thể trên đương ống về máy nén bị bám tuyết
- Nếu để lâu đá có thể bám ra phía ngoài vỏ nhựa của ngăn đá.
2. Nguyên nhân
- Hỏng rơle âm hoặc dương
- Hỏng Timer, đứt dây điện trở.
- Đầu cảm biến của thermostat lệch ra khái vị trí hoặc thermostat hỏng không ngắt được máy nén.
3. Khắc phục
- Ngắt tủ ra khái nguồn điện
- Kiểm tra các thiết bị điện rơle âm, rơle dương, timer, điện trở nếu thấy hỏng thiết bị nào thì thay thế thiết bị đó.
- Nếu các thiết bị điện này không hỏng, cần kiểm tra thermostat.
* Do hỏng bên trong block
1. Biểu hiện
- Block làm việc nóng hơn bình thương
- Có tiếng gõ nhẹ bên trong block
- Dòng làm việc nhỏ hơn dòng định mức
2. Nguyên nhân
- Chế độ bôi trơn kém hoặc block làm việc quá kém
- Block bị tụt hơi do gãy hoặc kênh lá van hút và nén, do hở xéc măng …
3. Khắc phục
Tùy theo tình trạng block có thể phải thay thế block mới hoặc phải cưa block để sửa chữa.
* Do hỏng thermic
1. Biểu hiện
Block chạy và dừng không theo quy luật
2. Nguyên nhân
Do thanh lưỡmg kim bị hỏng hoặc tiếp xúc không tốt nên với dòng định mức còng có thể đốt nóng thanh lưỡng kim làm thanh lưỡng kim cong lớn và mở tiếp điểm.
3. Khắc phục
Nên thay thế một thermic mới phù hợp công suất block.
Do vỏ tủ không kín hoặc cửa tủ bị kênh
1. Biểu hiện
- Dàn lạnh bám tuyết nhiều
- Sê vỏ tủ thấy lạnh, trên vỏ tủ có hiện tượng đọng sương
- Tại vị trí cửa vênh có đọng nước.
2. Nguyên nhân
- Zoăng cửa bị lúo hoỏ
- Bản lề cửa bị lệch
- Bị hở các lỗ luồn dây điện, đương ống
3. Khắc phục
Thay zoăng cửa, điều chỉnh lại bản lề
2.2 Những hư hỏng khi máy nén không hoạt động
2.2.1 Khi có nguồn điện đến hộp rơle
Khi thực hiện đo điện áp nguồn vào hộp rơle vẫn thấy có điện áp 220V
Nguyên nhân
Hỏng thermic
Hỏng rơle khởi động
Hỏng block
Hỏng thermic
– Bị gãy thanh lưỡng kim
– Đứt dây điện trở
– Mất tiếp xúc ở tiếp điểm
Khắc phục: thay mới
Hỏng rơle khởi động
Mất tiếp xúc
Đứt cuộn dây điện từ (đo 2 đầu dây của rơle)
Kẹt lõi sắt
Khắc phục :
Tùy theo nguyên nhân, nếu khó khắc phục nên thay mới.
Hỏng block
Cháy động cơ, cháy cuộn khởi động trong trương hợp sau khi khởi động xong rơle khởi động không nhẻ tiếp điểm thì cuộn khởi động và làm việc đều có điện nên dòng điện chung tăng cao dẫn đến cháy cuộn khởi động trước (vì cuộn khởi động có đương kín dây nhỏ hơn nên dễ cháy hơn)
Cháy cuộn làm việc CR : Trong trương hợp rơle khởi động không đồng tiếp điểm hoặc động cơ không khởi động được, khi đó dòng điện chạy qua cuộn CR lớn, rơle bảo vệ đồng ngắt liên tục dẫn đến cháy cuộn CR.
Kẹt máy nén.
Trong trương hợp máy nén bị kẹt thì phải thay mới
Do hỏng các chân rơle với block
Hỏng tụ Cs (tùy theo từng block)
2.2.2 Khi không có điện đến hộp rơle
Nguyên nhân
Đứt dây nguồn
Hỏng thermostat
Đứt dây nguồn, hỏng ổ cắm nguồn
Cắm điện cho tủ, mở cửa tủ không thấy đèn sáng chứng tỏ chưa có nguồn điện vào tủ. Cần đo điện áp kiểm tra nguồn vào tủ tùy theo nguyên nhân mà khắc phục.
Hỏng thermostat
Cắm điện cấp nguồn cho tủ, mở cửa tủ thấy đèn sáng, quạt dàn lạnh vẫn quay nhưng đo điện áp vào block thì không có. Nên thay thế thermostat khác.
Hỏng rơle xả đá (Timer)
3 Một số hư hỏng khác
3.1 Dò điện ra vỏ tủ
– Mất cách điện của dây dẫn
– Do nơi đặt tủ bị ẩm.
